Tóm tắt
Dự án Vệ sinh môi trường các thành phố ven biển thực hiện thoát nước, xây dựng các công trình thu gom và xử lý nước thải và chất thải rắn, và thực hiện một chương trình nâng cao năng lực toàn diện. Trên 800.000 dân sẽ được hưởng lợi, trong đó 250.000 sẽ được hưởng lợi từ việc giảm nhẹ úng lụt. Trên 800.000 dân được hưởng lợi từ dịch vụ xử lý chất thải rắn, 65.000 học sinh được sử dụng công trình vệ sinh sạch đẹp hơn, và 8.452 hộ gia đình được vay vốn từ quỹ quay vòng phục vụ cải tạo công trình vệ sinh trong gia đình.
Thách thức
Việt Nam là một trong những nước có tốc độ đô thị hóa cao nhất khu vực, phần lớn do dân di cư từ vùng nông thôn vào thành phố. Đô thị hóa góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng cũng làm tăng thêm các thách thức tại các thành phố về cung ứng dịch vụ và cơ sở hạ tầng, nhất là trong lĩnh vực thoát nước và xử lý nước thải và chất thải rắn.
Nước thải và nước mưa không được xử lý và đổ thẳng vào hệ thống cống dẫn đến các con sông gần nhất. Do không được bảo dưỡng đầy đủ nên thường xảy ra hiện tượng ngập úng trong thành phố và phần lớn hệ thống cống thoát. Các hệ thống cống thoát nước đã được xây dựng từ lâu, nay đã đến lúc phải sửa chữa.
Hàng năm cả nước thải ra khoảng 15 triệu tấn rác thải rắn và thường không được xử lý và đổ thẳng ra các bãi rác lộ thiên, và một số ít các bãi chôn lấp rác hợp vệ sinh. Công tác thu gom rác thải rắn chỉ đáp ứng 70% yêu cầu tại các thành phố.
Ngoài ra, các vấn đề khác cần lưu ý gồm có năng lực thấp và tỉ lệ bù đắp chi phí thấp.
Giải pháp
Dự án đã áp dụng cách tiếp cận đồng bộ và sáng tạo nhằm giải quyết các thách thức như sau:
• Áp dụng cách tiếp cận theo giai đoạn đầu tư và lựa chọn công nghệ thích hợp.
• Coi hệ thống cống kết nối giữa các hộ gia đình và hệ thống thu gom rác là yếu tố quan trọng.
• Tăng cường quản lý dự án/hợp đồng.
• Thực hiện đền bù và tái định cư nhanh chóng và nhất quán.
• Thu xếp vấn đề tổ chức và thể chế gọn nhẹ tại cơ sở. Cam kết tài chính và giải quyết vấn đề thu hồi vốn.
• Ưu tiên thực hiện Chương trình Thông tin – Giáo dục – Truyền thông (IEC) nhằm nâng mức lệ phí xử lý nước thải/chất thải rắn và thay đổi hành vi, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và thành lập các trung tâm học tập về môi trường tại các thành phố tham gia dự án.