Người lao động Việt Nam cần trang bị các kỹ năng nhận thức, hành vi và kỹ thuật để đáp ứng nhu cầu đang thay đổi của người sử dụng lao động
Hà Nội, ngày 29 tháng 11 năm 2013 - Giáo dục đã đóng một vai trò quan trọng trong câu chuyện thành công về phát triển của Việt Nam trong vòng 20 năm qua. Hiện nay, Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao năng suất của lực lượng lao động nhằm đáp ứng những yêu cầu mới trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường theo hướng công nghiệp và hiện đại.
Báo cáo Phát triển Việt Nam 2014 với tựa đề "Phát triển kỹ năng: Xây dựng lực lượng lao động cho một nền kinh tế thị trường hiện đại ở Việt Nam" do Ngân hàng Thế giới vừa công bố, nhấn mạnh rằng bản chất công việc trong một nền kinh tế thị trường hiện đại sẽ thay đổi và trở nên phức tạp hơn. Ngày nay, người sử dụng lao động Việt Nam đang tìm kiếm một tập hợp các kỹ năng nhận thức, hành vi và kỹ thuật chất lượng cao.
"Tỷ lệ lao động Việt Nam có kỹ năng đọc, viết và tính toán cao hơn so với các nước khác, kể cả các nước giàu có hơn Việt Nam, nhưng một lực lượng lao động có kỹ năng cao mới sẽ là chìa khóa thành công trong chuyển đổi kinh tế," bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia, Ngân hàng Thế giới chia sẻ.
Với phần lớn lực lượng lao động có khả năng đọc và viết, thách thức hiện nay của Việt Nam là làm thế nào có thể biến các sinh viên tốt nghiệp từ những người giỏi học theo sách trở thành những người có tư duy phản biện và biết cách giải quyết vấn đề, những người được trang bị đầy đủ để lĩnh hội các kỹ năng kỹ thuật từ các trường đại học, trường dạy nghề và trong suốt quãng đời làm việc của mình.
Báo cáo đưa ra phân tích cho thấy tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế sẽ dẫn tới sự dịch chuyển của cầu đối với lao động, chuyển từ các công việc chủ yếu là thủ công và đơn giản ngày nay sang các công việc phi thủ công và đòi hỏi nhiều kỹ năng hơn; chuyển từ các công việc chủ yếu là các thao tác, nhiệm vụ thường quy sang các nhiệm vụ không thường quy. Và những công việc mới đó luôn đòi hỏi những kỹ năng mới.
Theo ông Christian Bodewig, tác giả chính của báo cáo, “Những công việc mới này hiện đã có mặt trên thị trường lao động, tuy nhiên người sử dụng lao động ở Việt Nam vẫn đang vất vả tìm kiếm những người lao động phù hợp với mình. Do đó, việc trang bị cho người lao động những kỹ năng cần thiết sẽ là một phần quan trọng trong những nỗ lực của Việt Nam để gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế và tiếp tục tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế trong thập kỷ tới và xa hơn nữa”.
Dựa trên một cuộc khảo sát dành cho người sử dụng lao động ở các đô thị, báo cáo cho thấy người sử dụng lao động xác định các kỹ năng kỹ thuật liên quan trực tiếp đến công việc là kỹ năng quan trọng nhất. Đồng thời, họ cũng tìm kiếm các kỹ năng nhận thức như kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện, và các kỹ năng hành vi như kỹ năng làm việc nhóm và kỹ năng giao tiếp. Việc định hướng lại hệ thống giáo dục để tập trung hơn vào các kỹ năng này sẽ giúp người lao động Việt Nam sẵn sàng cho tương lai vì những kỹ năng rất quan trọng đối với hầu hết các ngành.
Báo cáo Phát triển Việt Nam 2014 nhận định nền giáo dục Việt Nam có truyền thống thành tích rất tốt trong việc cung cấp các kỹ năng đọc viết và tính toán cơ bản, nhưng nền giáo dục đang phải đối mặt với những thách thức lớn hơn về việc đào tạo các kỹ năng tiên tiến theo yêu cầu sẽ ngày càng gia tăng trong thời gian tới. Báo cáo đề xuất một kế hoạch gồm ba bước để thực thi chiến lược tổng thể về kỹ năng cho Việt Nam:
• Bước 1: Tăng cường khả năng sẵn sàng đi học thông qua phát triển giáo dục mầm non
• Bước 2: Xây dựng nền tảng nhận thức và hành vi trong giáo dục phổ thông
• Bước 3: Phát triển kỹ năng kỹ thuật phù hợp với công việc thông qua một hệ thống được kết nối tốt hơn giữa người sử dụng lao động với sinh viên, các trường đại học và các trường dạy nghề.
Báo cáo kêu gọi chính phủ cần có hành động ngay vì những thay đổi trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo có thể phải cần đến một thế hệ để xây dựng một lực lượng lao động được trang bị đúng những kỹ năng phù hợp.
Theo ông Christian Bodewig: "Thay vì lập kế hoạch và quản lý hệ thống giáo dục và đào tạo một cách tập trung và mệnh lệnh từ trên xuống, Chính phủ nên đóng vai trò hỗ trợ để đảm bảo luồng trao đổi thông tin tốt hơn giữa người sử dụng lao động, các cơ sở giáo dục, trường đại học và học sinh, đồng thời nâng cao năng lực và cung cấp các động cơ khuyến khích đúng đắn thông qua việc giải phóng cho các trường đại học để họ trở thành những đối tác hiệu quả hơn của các doanh nghiệp." Cuối cùng, việc chuẩn bị lực lượng lao động cho một nền kinh tế công nghiệp không phải chỉ là việc của riêng Chính phủ. Công việc này đòi hỏi sự thay đổi về hành vi của tất cả các tác nhân tham gia vào hoạt động phát triển kỹ năng như người sử dụng lao động, các trường đại học và cơ sở đào tạo, sinh viên cũng như phụ huynh học sinh.
---
Để biết thêm thông tin, mời truy cập: www.worldbank.org/vietnam
Kết nối với chúng tôi trên Facebook: www.facebook.com/worldbankvietnam
Theo dõi thông tin trên Twitter: www.twitter.com/worldbankasia
