• Lực lượng lao động có kỹ năng có ý nghĩa trọng tâm đối với tiến trình hiện đại hóa nền kinh tế
- Trong hai thập kỷ vừa qua, các kỹ năng đọc, viết và tính toán cơ bản đã giúp cho người lao động Việt Nam dịch chuyển từ lĩnh vực nông nghiệp năng suất thấp sang các công việc phi nông nghiệp có năng suất cao hơn. Tiến trình này đã giúp nền kinh tế tăng trưởng nhanh chóng và giúp giảm nghèo.
- Ngày nay, người lao động Việt Nam biết đọc tốt hơn so với người lao động ở các nước khác, kể cả những nước giàu có hơn Việt Nam. Nhìn về phía trước, một nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng mạnh sẽ đòi hỏi tăng năng suất lao động và một lực lượng lao động có kỹ năng phù hợp với thị trường việc làm.
• Mặc dù thành tựu về biết đọc, viết và tính toán của người lao động Việt Nam rất ấn tượng, nhiều công ty Việt Nam vẫn không tìm được đủ số lượng người lao động có kỹ năng phù hợp.
• Sự thiếu hụt kỹ năng thể hiện đặc biệt rõ ràng ở các ứng viên tìm việc làm trong các vị trí kỹ thuật, chuyên môn và quản lý, còn sự thiếu hụt lao động thường gặp phải trong các công việc đơn giản hơn.
• Người sử dụng lao động xác định những kỹ năng kỹ thuật liên quan trực tiếp đến công việc là các kỹ năng quan trọng nhất. Tuy nhiên, họ cũng tìm kiếm các kỹ năng nhận thức như kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện, và các kỹ năng hành vi như kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp.
• Các kỹ năng nhận thức và hành vi được hình thành trong những năm đầu đời và tiếp tục phát triển trong các giai đoạn tiếp theo. Các kỹ năng kỹ thuật thường được học muộn hơn ở bậc đào tạo kỹ thuật và dạy nghề, giáo dục đại học và học trên công việc thực tế.
CÁC KHUYẾN NGHỊ: Khuôn khổ cho phát triển kỹ năng ở Việt Nam
• Bước 1: Tăng cường khả năng sẵn sàng đi học thông qua phát triển giáo dục mầm non
- Giáo dục mầm non cho trẻ từ 0-3 tuổi: Khuyến khích nuôi con bằng sữa mẹ và tạo kích thích phát triển trí tuệ; Trợ giúp xã hội và công tác xã hội giúp đỡ các cha mẹ nghèo có được những lựa chọn tốt hơn cho con em mình.
- Giáo dục mẫu giáo cho trẻ em từ 3-5 tuổi: Phổ cập tiếp cận mẫu giáo bán trú; Biến các chương trình giáo dục hiện đại lấy trẻ làm trung tâm trở thành dịch vụ chất lượng cao trên thực tế, trong đó tập trung xây dựng các kỹ năng nhận thức và hành vi ở tất cả các lớp học thông qua việc nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên hiện nay.
• Bước 2: Xây dựng nền tảng nhận thức và hành vi trong giáo dục phổ thông
- Giáo dục nhiều hơn cho mọi người, cùng với học hai buổi/ngày và mở rộng tiếp cận đến giáo dục bậc trung học.
- Giáo dục tốt hơn cho mọi người, cùng với chương trình, phương pháp giảng dạy và đánh giá để khuyến khích việc phát triển các kỹ năng nhận thức và hành vi ở học sinh.
- Giáo dục có sự tham gia nhiều hơn của cha mẹ và cộng đồng
• Bước 3: Phát triển kỹ năng kỹ thuật phù hợp với công việc thông qua một hệ thống được kết nối tốt hơn giữa người sử dụng lao động, sinh viên và các trường đại học và dạy nghề.
- Thông tin tốt hơn: Quan hệ hợp tác mở rộng giữa các doanh nghiệp với các trường đại học và các cơ sở dạy nghề sẽ cung cấp thông tin tốt hơn về các kỹ năng cần thiết và các cơ hội việc làm.
- Động cơ khuyến khích đúng đắn: Tăng cường quyền tự chủ về thể chế cho các trường đại học và các cơ sở dạy nghề và củng cố cơ chế chịu trách nhiệm giải trình trước kết quả, xác định tiêu chuẩn kỹ năng nghề nghiệp và chất lượng, đánh giá và xác nhận cho sinh viên tốt nghiệp.
- Năng lực phù hợp: Đầu tư cho đào tạo giảng viên; củng cố năng lực lãnh đạo và quản lý ở các trường đại học và các cơ sở dạy nghề để thực hiện quyền tự chủ về thể chế; và cung cấp học bổng cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn.
