Söz konusu girişimin ilk aşaması Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapasitesini arttırmasını destekleyecek.
WASHINGTON, 28 Mart 2024 – Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu bugün Avrupa ve Orta Asya bölgesindeki yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılması yoluyla enerji güvenliğini ve karşılanabilirliğini arttırmaya yönelik 2 milyar dolarlık öncü niteliğinde bir girişimi onayladı.
Avrupa ve Orta Asya Yenilenebilir Enerji Ölçeklendirme (ECARES) programı, ilk aşamada 15 GW yenilenebilir enerji kapasitesinin (her yıl 650 milyon elektrikli arabayı şarj etmeye yetecek kadar) eklenmesini ve 240 milyon metrik ton karbon emisyonunun (100 milyar litre benzinin yanmasının önlenmesine eşdeğer) azaltılmasını sağlamayı amaçlayan 10 yıllık, çok aşamalı bir girişimdir. Girişim, kolaylaştırıcı politikaları, kurumsal çerçeveleri ve şebeke entegrasyonunu finanse ederek ve finansman ve risk azaltma çözümleri sağlayarak, ülkelerin temiz enerjiye geçişi hızlandırma, ekonomilerini karbondan arındırma ve küresel ticaret pazarlarındaki rekabet güçlerini koruma çabalarına da katkıda bulunacaktır. Program kaldıraç etkisiyle 6 milyar dolarlık özel sermaye finansmanını da harekete geçirecektir.
ECARES girişimi kapsamında bugün Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu tarafından onaylanan ilk proje, ülkenin 2035 yılına kadar 60 GW’lık ilave güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesi yaratma hedefini destekleyici olarak, Türkiye Dağıtık Enerji için Piyasa Dönüşümünün Hızlandırılması Projesine yönelik 657 milyon dolarlık bir finansman olanağıdır.
Dünya Bankası’nın Avrupa ve Orta Asya Bölgesinden sorumlu Başkan Yardımcısı Antonella Bassani proje ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları vurguladı: “Avrupa ve Orta Asya ülkelerinin, bölgedeki enerji güvenliğine katkıda bulunacak yenilenebilir enerji kapasitelerini arttırmalarını desteklemek için yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyulmaktadır. Bizler, Dünya Bankası Grubu olarak, ülkelerin yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılması amacıyla özel sermayeyi çekmek için gerekli kolaylaştırıcı çerçeveyi ve başlangıç yatırımlarını geliştirmelerine yardımcı olmaya kararlıyız.”
2022 yılında, Avrupa ve Orta Asya bölgesi, küresel olarak gaz fiyatlarında ve elektrik toptan satış fiyatlarında daha önce görülmemiş artışlara yol açan şimdiye kadar yaşanan en büyük arz şokunu yaşadı. Bunun sonucunda, bölge enerji güvenliğini arttırmak için enerji bileşimini çeşitlendirmenin, fosil yakıtlara olan bağımlılığını azaltmanın ve yerli yenilenebilir enerji üretimini arttırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, bölgedeki 23 yükselen ve gelişmekte olan ekonomi, küresel ortalamanın yüzde 50 üzerinde olan 7 tonluk kişi başına düşen emisyon seviyeleri ile, dünyanın en büyük karbon emisyonu yaratan ekonomileri arasında yer almaktadır ve enerji sektörü bu emisyonlara en fazla katkıda bulunan sektördür. Dünyanın başka yerlerinde olduğu gibi, Avrupa ve Orta Asya bölgesi de rekor derecede yüksek sıcaklıklar, orman yangınları ve taşkınlar dahil olmak üzere iklim değişikliğinin fiziksel etkilerini yaşamaktadır.
ECARES programı, geniş ölçekte çözümler ve etkiler sunmak amacıyla politika, teknik tavsiye, finansman ve risk azaltma araçlarını bir araya getirmektedir.
Türkiye Dağıtık Enerji için Piyasa Dönüşümünün Hızlandırılması Projesi, yenilenebilir enerjiyi artırmak amacıyla, işletmeler ve hanehalkları gibi son kullanıcılar için dağıtık güneş enerjisi piyasasının genişletilmesi üzerinde odaklanacak ve dağıtık bataryalı elektrik depolama pilot uygulamasını destekleyecektir. Ülke son on yıllık dönemde yenilenebilir enerjiyi üç katına çıkarmayı başarmış olsa da, Türkiye’nin 2053 yılına kadar net sıfır hedefine ulaşabilmesi için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez proje ile ilgili olarak şunları belirtti: “Türkiye son zamanlarda enerji dönüşümü ile ilgili olarak gelişmekte piyasa ekonomileri arasında görülen en iddialı programlardan birine imza attı. Dünya Bankası 2035 yılına kadar yenilenebilir enerjiyi iki katına çıkarma yönündeki bu kararlılığı olumlu karşılamakta ve enerji güvenliğini sağlama, tüketiciler için enerji maliyetlerini düşürme ve iklim değişikliğiyle mücadele çabalarında ülkeye eşlik etmekten mutluluk duymaktadır.”
Bugün onaylanan proje, Dünya Bankası’nın enerji, ulaştırma, sanayi, şehircilik, tarım ve su ve orman yönetimi dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde Türkiye’nin yeşil dönüşümü için sağladığı daha geniş kapsamlı desteğin bir parçasını oluşturmaktadır.
Avrupa ve Orta Asya Yenilenebilir Enerji Yaygınlaştırma (ECARES) Programı Hakkında
ECARES, Avrupa ve Orta Asya bölgesinin 23 yükselen ve gelişmekte olan ekonomisinde yenilenebilir enerjiyi yaygınlaştırmak için çok aşamalı, program odaklı bir yaklaşım (MPA) kullanmaktadır. MPA Programı birbirini tamamlayıcı nitelikteki üç ana eksende gerçekleştirilecek faaliyetlere dayanmaktadır: kolaylaştırıcı politikalar ve kurumsal çerçeveler, esnek elektrik şebekelerinin geliştirilmesine yönelik yatırımlar ve temiz enerji yatırımlarına yönelik finansman ve risk azaltma araçları. ECARES programı, özellikle özel sektörden olmak üzere, yenilenebilir enerji ve iklim yatırımlarına yönelik finansmanın arttırılması üzerinde güçlü bir şekilde odaklanırken, aynı zamanda kolaylaştırıcı ortam ve uygulama kapasiteleri ve riskleri dahil olmak üzere özel sektörün genişlemesini kısıtlayan altta yatan sorunları da ele almaktadır. Program kapsamında gelecekte Ermenistan, Azerbaycan, Kosova, Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan, Türkiye, Ukrayna ve Özbekistan'da projelerin gerçekleştirilmesi beklenmektedir.
İletişim:
Washington:
Zarina Nurmukhambetova, znurmukhambetova@worldbank.org
Indira Chand, +1 (703) 376-7491, ichand@worldbank.org
Ankara:
Tunya Celasin, +90-312-4598343, tcelasin@worldbank.org
