Dünya Bankası Grubu’nun yeni İş Yapma Kolaylığı raporunda, 2014 yılında 51. sırada yer alan Türkiye sert rekabetin bir göstergesi olarak 2014 yılında 55. sıraya geriledi1
Washington, D.C., 29 Ekim 2014— Dünya Bankası tarafından yayınlanan yeni bir rapora göre, Avrupa ve Orta Asya Bölgesindeki ekonomilerin yüzde 85’i 2013/14 mali yılında yerel işletmeler için iş yapmayı kolaylaştırmak amacıyla en az bir düzenleyici reform gerçekleştirerek tüm dünyadaki bölgeler arasında birinci sırada yer aldı.
İş Yapma Kolaylığı 2015: Verimliliğin Ötesine Geçmek başlıklı rapor geçtiğimiz yıl Avrupa ve Orta Asya Bölgesindeki ekonomilerin yerel girişimcilere yönelik düzenleyici ortamı daha da iyileştirerek geçtiğimiz on yılda elde edilen kazanımları daha da arttırdığını ortaya koyuyor. Örneğin, 10 yıl önce Makedonya’daki bir girişimci için yeni bir iş kurmak 48 gün alırken, bugün bu işlemler 2 günde tamamlanabilmektedir.
Dünya Bankası Grubu’nun İş Yapma Kolaylığı raporu baş yazarı Rita Ramalho konu ile ilgili olarak şunları belirtiyor: “Avrupa ve Orta Asya Bölgesindeki ekonomiler düzenleyici reform temposu bakımından istikrarlı bir şekilde dünyaya öncülük etmiştir. Hükümetlerin girişimciler için düzenleyici ortamı iyileştirme yönündeki kararlılığı, bazı alanlarda en iyi performans gösteren ülkeler ile aralarında olan farkları kapatmalarına olanak tanımıştır. Örneğin, 2010 yılında bu yana bölgede gayrımenkul tescili için gereken ortalama süre 14 gün azalmıştır ve bu süreç yüksek gelirli OECD ülkelerindeki süreçten daha hızlı hale gelmiştir.”
Rapora göre, 2013/14 mali yılında dünya genelinde iş düzenlemelerinde en fazla iyileştirmeyi yapan ülke Tacikistan oldu. Tacikistan kredi puanı uygulamasını getirerek kredi bilgilerine erişimi kolaylaştırdı, şirket kurma sürecini daha etkin hale getirdi, inşaat ruhsatı işlemlerinin maliyetini düşürdü ve kurumlar vergisi ödemeleri için elektronik bir sistem kurdu. Azerbaycan da iş kurma, gayrımenkul tescili ve vergi ödeme alanlarında yaptığı reformlar sayesinde dünya genelinde en fazla iyileşme sağlayan ilk on ülke arasında yer aldı.
Girişimcilere yönelik düzenleyici çerçeve iyileşmeye devam etmekle birlikte, bölge ekonomilerinde bazı zorluklar halen mevcudiyetini devam ettirmektedir ve bu durum daha fazla düzenleyici reform yapılmasına duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır. Bu ihtiyaç inşaat ruhsatı, elektrik bağlantısı ve sınır ötesi ticaret gibi alanlarda özellikle geçerlidir; bölge ekonomileri bu alanlarda ortalama olarak dünya sıralamasının alt yarısında bulunmaktadır.
İş Yapma Kolaylığı raporu kapsamında bu yıl ilk kez nüfusu 100 milyonun üzerinde olan 11 ülkede ikinci bir şehir için veriler toplandı. Rusya Federasyonu’nda artık hem Moskova hem de St. Petersburg için iş düzenlemeleri analiz edilmektedir. Rapora göre, yerel mercilerin daha büyük bir rol oynadığı, düzenleyici işlemlerin tamamlanması için gereken adımları, zamanı ve maliyeti ölçen göstergelerde, şehirler arasında yaygın olarak farklılıklar görülmektedir.
Bu yıl hazırlanan raporda ele alınan on konudan üçü için kullanılan veriler genişletilmiştir ve önümüzdeki yıl beş konu için daha verilerin genişletilmesi planlanmaktadır. Ayrıca, iş yapma kolaylığı sıralaması artık sınıra uzaklık puanına dayalı olarak belirlenmektedir. Bu ölçü her bir ekonominin iş düzenlemelerindeki küresel en iyi uygulamalara ne kadar yakın olduğunu göstermektedir. Daha yüksek bir puan, daha etkin bir il ortamı ve daha güçlü yasal kurumlar olduğunu göstermektedir.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Martin Raiser rapor ile ilgili olarak şunları söyledi: “Yöntemde yapılan değişiklik ile birlikte, 189 ülke arasında geçtiğimiz yıl 51. sırada yer alan Türkiye bu yıl hafif bir gerileme ile 55. sıraya inmiştir, ancak eski yönteme göre 2014 yılında yer aldığı 69. sıradan çok daha iyi bir konumdadır. Bu yıl göreceli konumdaki kötüleşme, 2013 yılında Türkiye’nin asgari sermaye gerekliliklerini arttırması ile açıklanmaktadır. Bu yıl 55. sırada yer alan ve sınıra olan yüzdelik uzaklığı %30 olan Türkiye üst orta gelirli bir ülkeden beklenen bir puana sahiptir. En iyi performansa sahip ülkeler ile rekabet edebilmesi için, Türkiye’nin 10. Kalkınma Planında öngörüldüğü gibi daha fazla reform yapması gerekiyor.”
Rapora göre iş yapma kolaylığı küresel sıralamasının en tepesinde Singapur yer alıyor. Sağladıkları en işletme dostu düzenleyici ortamlar sayesinde ilk on ekonomi arasına giren diğer ülkeler Yeni Zelanda; Hong Kong SAR, Çin; Danimarka; Kore Cumhuriyeti; Norveç; Amerika Birleşik Devletleri; İngiltere; Finlandiya ve Avustralya oldu.
İş Yapma Kolaylığı rapor dizisi hakkında
Dünya Bankası’nın yıllık olarak hazırladığı İş Yapma Kolaylığı raporu şirket kurma ve işletme, sınır ötesi ticaret yapma, vergi ödeme ve iflas prosedürleri gibi bir ekonomideki işletmelerin yaşam döngüleri boyunca geçerli olan düzenlemeleri analiz etmektedir. Genel iş yapma kolaylığı sıralamaları 10 konu başlığı için sınıra uzaklık puanlarına dayalı olarak hazırlanmakta ve 189 ülkeyi kapsamaktadır. İş Yapma Kolaylığı raporu iş ortamının şirketleri ve yatırımcıları etkileyen tüm yönlerini ölçmemektedir. Örneğin, mali yönetim kalitesini, makroekonomik istikrarın diğer yönlerini, işgücü piyasasındaki becerilerin düzeyini veya finansal sistemlerin sağlamlığını ölçmemektedir. Raporun bulguları dünyanın dört bir yanında politika tartışmalarını teşvik etmiştir ve şirket düzeyindeki düzenlemelerin ülkeler arasında ekonomik sonuçlar ile nasıl bir ilişki gösterdiğine ilişkin giderek artan sayıda araştırma yapılmasını sağlamıştır. Rapor ekibi her yıl metodolojinin iyileştirilmesi ve veri toplamanın, analizinin ve çıktıların geliştirilmesi için çalışmalar yapmaktadır. Proje yıllar içinde birçok paydaştan alınan geri bildirimlerden önemli ölçüde yararlanmıştır. Temel hedefi dünya genelindeki ekonomilerde yerel işletmelere yönelik düzenleyici ortamın anlaşılması ve iyileştirilmesi için nesnel bir zemin sunmak olan proje kapsamında kalitenin ve etkililiğin güvence altına alınması amacıyla titiz incelemeler yapılmaktadır. Bu yıl küresel İş Yapma Kolaylığı rapor dizisinin onikinci sayısı yayınlanıyor. İş Yapma Kolaylığı raporları hakkında daha fazla bilgi için lütfen www.doingbusiness.org adresini ziyaret edin ve doingbusiness.org/Facebook adresinden bize katılın.
Dünya Bankası Grubu hakkında
Dünya Bankası Grubu, aşırı yoksulluğu sona erdirme ve paylaşılan refahı arttırma yönündeki küresel çabalarda kilit bir rol oynamaktadır. Grup beş kuruluştan oluşmaktadır: Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) ve Uluslararası Kalkınma Birliği’ni (IDA) içeren Dünya Bankası; Uluslararası Finans Kurumu (IFC); Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı (MIGA); ve Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID). 100’den fazla ülkede birlikte çalışan bu kuruluşlar, ülkelerin en acil kalkınma zorluklarını aşabilmelerini sağlamak için finansman, bilgi hizmetleri ve başka çözümler sunmaktadır. Daha fazla bilgi için lütfen www.worldbank.org, www.miga.org, ve ifc.org adreslerini ziyaret ediniz.
1 Eski yönteme göre, Türkiye 2014 İş Yapma Kolaylığı raporunda 69. sırada yer almıştı. 2014 verileri ile yeni yöntem kullanıldığında, Türkiye 51. sırada yer almıştır. Sınıra uzaklık ölçüsünde, Türkiye’nin sınıra uzaklık puanı geçtiğimiz yıl 68.39 iken bu yıl 68.66’ya yükselmiştir.
