Trọng tâm của cải cách là tăng cường hệ thống trợ giúp xã hội trong việc cung cấp các dịch vụ xã hội thông qua việc giảm tính manh mún, cải thiện tính mục tiêu, xây dựng cơ sở dữ liệu mạnh về người hưởng lợi, và áp dụng cơ chế cung cấp dịch vụ hiệu quả hơn. Đặc biệt nhấn mạnh tới việc tạo điều kiện cho trẻ em nghèo phát huy hết tiền năng của mình và thoát khỏi cái nghèo truyền kiếp.
Hà Nội, ngày 7 tháng 8 năm 2014 – Hôm nay, Dự án Tăng cường hệ thống trợ giúp xã hội Việt Nam (SASSP) chính thức được công bố với mục tiêu xây dựng và triển khai những sáng kiến đổi mới công tác quản lý và cung cấp dịch vụ tại bốn tỉnh miền bắc, trung và nam Việt Nam, tiến tới việc áp dụng toàn quốc.
Theo ông Nguyễn Trọng Đàm, Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội “Mặc dù còn là một nước nghèo nhưng Chính phủ liên tục bổ sung các chính sách trợ giúp xã hội, tạo điều kiện để Việt Nam sớm hoàn thành nhiều chỉ tiêu thiên niên kỷ, trong đó có chỉ tiêu về giảm nghèo. Tuy nhiên do sự tồn tại đồng thời của nhiều chính sách trợ giúp xã hội đã tạo ra gánh nặng cho hệ thống quản lý, gây ra một số khó khăn cho đối tượng thụ hưởng và dẫn đến làm giảm hiệu quả của chính sách. Hệ thống quản lý đang không theo kịp yêu cầu của tiến trình phát triển. Vì vậy, mục tiêu của chúng tôi là xây dựng một hệ thống trợ giúp xã hội tích hợp, hiện đại tạo nền tảng vững chắc cho việc cung cấp trợ giúp xã hội lâu dài”.
Dự án sẽ tích hợp các cơ sở dự liệu hiện có về hộ nghèo và cận nghèo và các đối tượng trợ giúp xã hội thành một cơ sở dữ liệu quốc gia, tạo nền tảng vững chắc cho việc tích hợp các chương trình và cải thiện hiệu quả chi tiêu công cho trợ giúp xã hội. Tại bốn tỉnh thí điểm (Hà Giang, Quảng Nam, Lâm Đồng and Trà Vinh), dự án sẽ thử nghiệm một Chương trình hỗ trợ tiền mặt tăng cường và hợp nhất thông qua việc tích hợp các khoản trợ giúp tiền mặt từ các chính sách hiện hành và bổ sung một số đối tượng thuộc hộ gia đình nghèo thành một “gói trợ giúp gia đình” nhằm đảm bảo an ninh thu thập về lâu dài cho hộ nghèo. Chương trình này sẽ được thực hiện thông qua các hệ thống quản lý và chi trả cải tiến.
“Việt Nam đã thiết lập được một hệ thống trợ giúp xã hội bằng cả tiền mặt và hiện vật. Tuy nhiên hệ thống này lại chưa phát huy hết hiệu quả trong việc giải quyết những thách thức về nghèo ngày nay của Việt Nam”. Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam phát biểu “Dự án nhằm mục đích cải cách thông quả nâng cao hiệu quả của hệ thống trợ giúp xã hội. Tôi hy vọng rằng dự án sẽ nhanh chóng được thực hiện thành công và tạo được cơ sở để nhân rộng ra toàn quốc.”
Dự án hỗ trợ mục tiêu giảm nghèo chung của Chính phủ thông qua việc nhấn mạnh tới vai trò của hệ thống trợ giúp xã hội trong việc tạo điều kiện cho trẻ em nghèo phát huy hết tiềm năng của mình và thoát khỏi nghèo truyền kiếp. “Tôi rất vui khi chứng kiến Chính phủ Việt Nam đã dành ưu tiên cho những công dân nhỏ tuổi nhất của mình trong chương trình trợ giúp tiền mặt này”, Ông Jesper Moller, Quyền trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam phát biểu. “UNICEF coi đây là một đầu từ kinh tế đúng đắn nhằm trang bị tốt hơn cho thể hệ trẻ để đà phát triển nhanh chóng của đất nước được bền vững trong quá trình thay đổi về nhân khẩu học."
Tại bốn tỉnh thí điểm của dự án, các gia đình nghèo có trẻ em và phụ nữ mang thai sẽ nhận được các khoản trợ giúp và được tư vấn về kỹ năng làm cha mẹ một cách kịp thời và dễ tiếp cận; các cán bộ xã hội ở địa phương sẽ được hưởng lợi thông qua việc đơn giảm hóa các quy trình và do vậy khối lượng công việc được giảm nhẹ; các nhà quản lý chương trình tại trung ương và địa phương sẽ được nâng cao năng lực giám sát việc thực hiện chương trình và năng lực hỗ trợ hoạch định chính sách.
Dự án là sản phẩm của sự hợp tác đối tác giữa Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Bộ Phát triển quốc tế Anh (DFID) và Ngân hàng Thế giới. Khoản tín dụng trị giá 60 triệu đô la Mỹ cho dự án do Hiệp hội phát triển quốc tế, nguồn tài chính của Nhóm Ngân hàng Thế giới cho những nước có mức thu nhập thấp, cấp.
