Skip to Main Navigation
BUỔI TƯỜNG THUẬT VẤN ĐỀ 21 Tháng 10 Năm 2020

Tăng cường Khả năng Chống chịu: Phát triển Khu vực Ven biển Việt Nam – Cơ hội và Rủi ro Thiên tai


Việt Nam là một quốc gia có nhiều kinh nghiệm ứng phó với thiên tai, đặc biệt là ở vùng ven biển. Bão, triều cường, lũ, sạt lở bờ biển, hạn hán hoặc xâm nhập mặn là những hiện tương quá quen thuộc đối với hầu hết người dân ven biển. Bão và lũ lụt cuốn trôi mùa màng, gây thiệt hại về hoa màu, làm ngập ao hồ, làm thiệt hại gia súc gia cầm, phá hủy nhà cửa và công trình công cộng thiết yếu như bệnh viện và đường điện. Hạn hán và triều cường gây ra xâm nhập mặn, có thể làm giảm độ phì nhiêu của đất trong nhiều năm. Những tác động này gây hậu quả trực tiếp đến việc làm và thu nhập của hàng triệu người. Ví dụ như đợt hạn hán kỷ lục xảy ra ở Đồng bằng Sông Cửu Long vào năm 2016 đã gây ra xâm nhập mặn nghiêm trọng trên 1,4 triệu ha đất canh tác, khiến 22% diện tích lúa ở nơi này không thể trồng trọt được (chiếm 12% sản lượng lúa quốc gia và 8% GDP nông nghiệp của đất nước), ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của khoảng 3 triệu nông dân trồng lúa.

Đô thị hóa nhanh chóng, tăng trưởng kinh tế và biến đổi khí hậu cũng đồng nghĩa với việc gia tăng rủi ro thiên tai trong tương lai. Ngày càng có nhiều dự án phát triển mới ở các khu vực ven biển trong những vùng có nguy cơ ngập lụt cao vì những nơi an toàn không còn đất trống. Toàn bộ các khu dân cư được xây dựng trên những cồn cát dễ bị xói lở. Ở một số nơi, bờ biển đã lấn vào đất liền tới 300 mét, buộc hàng trăm hộ gia đình phải di dời và thay đổi sinh kế. Mặc dù những hiểm họa tự nhiên đã là nghiêm trọng, nhưng biến đổi khí hậu và áp lực của con người lên các hệ sinh thái tự nhiên càng làm gia tăng những nguy cơ này.

Tuy nhiên bất chấp các rủi ro về thiên tai, khu vực ven biển lại là nơi có nhiều ngành kinh tế phát triển mạnh, tạo công ăn việc làm cho một cộng đồng có quy mô dân số ngày càng tăng và đang trên đà đô thị hóa nhanh. Là nơi sinh sống của một nửa dân số cả nước, khu vực ven biển của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, tạo ra nhiều cơ hội việc làm về du lịch, nông nghiệp, công nghiệp và nhiều ngành khác, giúp duy trì sinh kế thịnh vượng, giảm tỷ lệ nghèo và tiếp tục thu hút nhiều người đến các khu vực này. Nếu có thể quản lý được rủi ro tự nhiên ngày càng tăng, vùng này có thể tiếp tục đóng vai trò là động lực mạnh mẽ thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Khoảng 200 mét bờ biển ở biển Cửa Đại, gần thị xã Hội An, đã biến mất trong 10 năm qua

Image

Nguồn: Google Earth

Từ lâu Chính phủ Việt Nam đã công nhận tầm quan trọng của quản lý rủi ro thiên tai như là một trong những nguyên tắc cơ bản của phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Mặc dù đã đạt được nhiều tiến bộ ấn tượng trong việc giảm thiểu và quản lý các rủi ro tự nhiên, xu hướng hiện nay cho thấy vẫn còn nhiều việc phải làm. Thiên tai đang tiếp tục cướp đi sinh mạng và phá vỡ sinh kế, cho thấy sự cần thiết phải có một chiến lược toàn diện để nâng cao khả năng thích ứng cho vùng ven biển. Tuy nhiên, việc thiết kế chiến lược này có thể gặp nhiều khó khăn khi đường bờ biển của Việt Nam kéo dài hơn 3.000 km và đối mặt với nhiều loại thiên tai khác nhau.


"Để đạt được mục tiêu phát triển bền vững cho các vùng ven biển của Việt Nam, chúng ta không thể bỏ qua những thách thức từ các cú sốc thiên nhiên và biến đổi khí hậu. Chúng ta phải đầu tư để nâng cao khả năng thích ứng nếu muốn đạt được mục tiêu thịnh vượng kinh tế."
Image
Trần Quang Hoài
Tổng Cục trưởng, Tổng cục Phòng chống Thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Để định hướng các hành động nhằm đạt hiệu quả, báo cáo Tăng cường Khả năng Chống chịu Khu vực Ven biển, một báo cáo mới do Chính phủ Việt Nam, Ngân hàng Thế giới, và Quỹ Toàn cầu về Giảm nhẹ và Phục hồi Thiên tai cùng thực  hiện một phân tích sâu và đa ngành về các rủi ro tự nhiên ở khu vực ven biển Việt Nam và đánh giá các hoạt động quản lý rủi ro hiện nay, đề xuất một kế hoạch hành động cụ thể để cân bằng giữa rủi ro và cơ hội phát triển cho vùng ven biển. Những hành động này, nếu được thực hiện một cách quyết liệt, sẽ là cơ hội để tăng cường khả năng thích ứng của người dân ven biển và do đó củng cố sự thịnh vượng của các thế hệ sau.


"Nếu vẫn tiếp tục xu hướng phát triển kinh tế nhanh ở các khu vực có nguy cơ cao như hiện nay thì thiệt hại do thiên tai sẽ gia tăng. Đã đến lúc cần có cách tiếp cận mới nhằm cân bằng giữa rủi ro và cơ hội để các khu vực ven biển Việt Nam có thể tiếp tục là động lực tăng trưởng, đồng thời vẫn đảm bảo khả năng chống chịu với các cú sốc."
Image
Carolyn Turk
Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam

Image

Chính phủ Việt Nam đang có cơ hội hành động quyết liệt để bảo vệ sự phát triển trong tương lai trước những rủi ro thiên tai. Kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn về rủi ro thiên tai, cũng như các phương pháp lập kế hoạch dài hạn đã được kiểm chứng, là những yếu tố quan trọng để xây dựng và thực hiện một chiến lược phát triển có khả năng chống chịu. Các đối tác quốc tế của Việt Nam, trong đó có Ngân hàng Thế giới, cam kết tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực quan trọng của Chính phủ trong lĩnh vực này.


LIÊN HỆ

Jun Rentschler
jrentschler@worldbank.org
Dzung Huy Nguyen
dnguyen4@worldbank.org
Sophie de Vries Robbé
sdevriesrobbe@worldbank.org