WASHINGTON, 25 Ocak 2021 — Yeni bir Dünya Bankası finansmanlı proje, Türkiye’deki Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) daha verimli, çevresel açıdan daha sürdürülebilir ve daha rekabetçi hale gelmelerine yardımcı olacak. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (STB) tarafından uygulanacak olan 300 milyon ABD$ tutarındaki yeni Türkiye Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Projesi, temel altyapıya yapılacak yatırımları (yeni yollar, su ve doğal gaz boru hatları, elektrik hatları ve lojistik tesisleri gibi) ve “yeşil” altyapıya yapılacak yatırımları (örneğin iyileştirilmiş enerji ve su verimliliği olanakları, ileri atıksu arıtma tesisleri, enerji açısından verimli binalar, LED sokak aydınlatmaları, güneşi, rüzgar ve biyokütle gibi yenilenebilir enerji varlıkları) destekleyecek.
Kredinin küçük bir bölümü de yenilikçiliğe yapılacak yatırımlar OSB’leri bilim ve araştırma kuruluşları ve akademik kuruluşlar ile bir araya getiren eğitim merkezlerine yapılacak yatırımlar yoluyla OSB’lerin rekabet gücünün arttırılmasına ayrılacak.
Türkiye’nin 81 ilinde bulunan 346 OSB ülkenin ihracatının üçte birinden fazlasına katkıda bulunmakta ve ülkenin toplam sanayi istihdamının yaklaşık üçte birini oluşturan 2,1 milyon işçiye istihdam sağlamaktadır. Bu OSB’lerin çoğunda altyapı sistemlerinin günümüz standartlarına yükseltilmesi (yollar, su boru hatları, yağmur suyu ve kanalizasyon boru hatları, doğal gaz ve elektrik şebekeleri) ve “yeşil” altyapıya yapılacak yatırımlar yoluyla -özellikle elektrik ve su olmak üzere- mevcut kaynakların sürdürülebilir kullanımının geliştirilmesi gerekmektedir.
Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Auguste Kouame proje ile ilgili yaptığı açıklamada şunları vurguladı: “Devam etmekte olan COVID-19 pandemisi, sürdürülebilir ve ‘yeşil’ bir toparlanma sürecinin temellerinin atılmasında çok büyük önem taşıyan bu projeye duyulan ihtiyacı daha belirgin hale getirmiştir. Ayrıca, yenilikçilik merkezleri, ülke genelindeki OSB’lerin rekabetçilik düzeylerini yükselterek, OSB’lerde faaliyet gösteren şirketlerin COVID sonrası dönemde küresel değer zincirlerine katılımlarını korumalarına veya derinleştirmelerine olanak tanıyacaktır.”
Projenin iki bileşeni bulunmaktadır:
Bileşen 1: OSB’lerin sürdürülebilirliğinin, rekabet gücünün ve verimliliğinin arttırılması için altyapı ve kolaylaştırıcı ortamın desteklenmesi (290 milyon ABD$). Bu bileşen “yeşil” çözümler için kaldıraç etkisi yaratacak temel OSB altyapısına yapılacak yatırımları destekleyecek; OSB’lerde yenilikçi yeşil altyapılara yapılacak yatırımları destekleyecek (örneğin iyileştirilmiş enerji ve su verimliliği, yenilenebilir enerji yatırımları, ileri su ve atık su arıtma tesisleri, LED aydınlatma, atıkların/yan ürünlerin üretim girdisi olarak kullanılması (örneğin buhar yolları)); ve yeni teknolojilerin ve yeni uygulamaların göstertileceği örnek fabrikalar, beceri geliştirme, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere (KOBİ) yönelik standart ve test hizmetleri ve OSB’lerdeki şirketleri yerel üniversiteler ve araştırma enstitüleri ile bir araya getirerek yenilikçi fikirleri tanıtmalarına veya ticarileştirmelerine olanak tanıyacak programlar dahil olmak üzere OSB yenilikçilik merkezlerine yapılacak yatırımları destekleyecektir.
Bileşen 2: Teknik yardım, kapasite oluşturma ve proje yönetimi (10 milyon ABD$). Bu bileşen Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve OSB’ler için teknik yardım ve kapasite oluşturma desteği sağlayacak ve STB bünyesinde kurulacak Proje Uygulama Birimini (PUB) destekleyecektir.
Dünya Bankası Baş Ekonomisti ve Proje Görev Ekibi Ortak Lideri Stefka Slavova proje ile ilgili olarak şunları belirtti: “Proje Türkiye’nin sanayi sektöründe yaşanan yüksek karbon içeriği, kadınların işgücüne katılma oranının düşüklüğü ve yenilikçiliğe yatırım yapma ihtiyacı gibi temel sorunları ele alıyor. Bu proje, daha geniş kapsamlı karbonsuzlaştırma gündemi üzerinde odaklanarak, OSB’lerde kadın istihdamının toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili boyutlarını ele almaya yönelik ayrıntılı verilerin toplanması ve seçili OSB’lerde çocuk bakım tesislerinin oluşturulması gibi uygun çözümlerin geliştirilmesi yoluyla cinsiyet eşitsizlikleri üzerinde özellikle durarak OSB’ler için faydalar sağlayacaktır. Son olarak, seçili OSB’lerde oluşturulacak iyileştirilmiş yenilikçilik altyapısı genel anlamda ekonomi için olumlu bir ‘gösterim etkisi’ yaratacaktır”.
Dünya Bankası Kıdemli Enerji Uzmanı ve Proje Görev Ekibi Ortak Lideri Yesim Akcollu ise şunları ekledi: “Türkiye’nin hem iklim değişikliğine hem de doğal afetlere karşı kırılganlığı göz önüne alındığında, proje yenilenebilir enerji üretimi ve enerji verimliliği için yapılacak yatırımlar yoluyla Türkiye’nin iklim değişikliğini azaltma gündemine katkıda bulunmak için oldukça uygun bir şekilde yapılandırılmıştır. Proje ayrıca altyapının taşkınlara, toprak kaymalarına veya aşırı hava olaylarına karşı dayanıklılığını güçlendirmeye yönelik uygun iklim değişikliğine uyum tekniklerinden faydalanarak sanayi altyapısına yatırım yapmak suretiyle iklim değişikliğine uyum gündemine de katkıda bulunacaktır.”
Proje, büyüme, kapsayıcılık ve sürdürülebilirlikten oluşan üç stratejik alan üzerinde odaklanan 2018-23 MY dönemine yönelik Türkiye Ülke İşbirliği Çerçevesi (CPF) ile de uyumludur ve ilk 5 yılı geri ödemesiz olmak üzere 10,5 yıl vadeli sabit marjlı bir kredi ile finanse edilecektir.
