Dünya Bankası’nın yeni İnsan Sermayesi Endeksi ülkelerin insanlara yetersiz yatırım yaparak ekonomik üretkenlikte ne kadar kayıp yaşadıklarını ölçmektedir
BALI, Endonezya, 11 Ekim 2018 — Dünya Bankası tarafından bugün yayınlanan bir araştırma, çocukların sağlık ve öğrenme sonuçlarını iyileştirmenin insanların -ve ülkelerin- gelirlerini ve gelecekteki getirileri yükseltebileceği yönünde politika yapıcılara ikna edici kanıtlar sunuyor.
Dünya Bankası - IMF Yıllık Toplantıları sırasında bugün açıklanan İnsan Sermayesi Endeksi dünya genelinde bugün doğan çocukların yüzde 56’sının, hükümetlerin şu anda insanlarına sağlıklı, eğitimli ve geleceğin işyerine hazır ve dayanıklı bir nüfus yaratmak için etkili yatırımlar yapmamaları sebebiyle yaşam boyunca elde edebilecekleri potansiyel kazançların yarısından fazlasını kaybedeceklerini göstermektedir.
İnsan sermayesi - insanların yaşamları boyunca biriktirdikleri bilgiler, beceriler ve sağlık— yirminci yüzyılda özellikle Doğu Asya ülkeleri olmak üzere dünya genelinde ülkelerin başardıkları sürdürülebilir ekonomik büyümenin ve yoksulluğu azaltma oranlarının ardında yatan kilit bir faktör olmuştur.
Dünya Bankası Grubu Başkanı Jim Yong Kim konu ile ilgili olarak şunları söyledi: “En yoksul insanlar için, insan sermayesi genellikle sahip oldukları tek sermayedir. İnsan sermayesi İnsan sermayesi sürdürülebilir kapsayıcı ekonomik büyümenin kilit belirleyicilerinden birisidir, ancak sağlık ve eğitime yapılan yatırım hak ettiği ilgili görmemektedir. Bu endeks, sağlık ve eğitim, üretkenlik ve ekonomik büyüme sonuçlarının iyileştirilmesi arasında doğrudan bir bağ kurmaktadır. Bu endeksin ülkeleri acil olarak harekete geçmeye ve insanlarına daha fazla -ve daha etkili bir şekilde - yatırım yapmaya teşvik edeceğini ümit ediyorum”.
Kim sözlerine şöyle devam etti: “Herkes için çıta yükseliyor. İnsan sermayesi oluşturmak tüm gelir düzeylerindeki her ülke için, geleceğin ekonomisinde rekabet edebilmek için kritik önem taşımaktadır.”
İnsan Sermayesi Endeksi bugün doğan bir çocuğun, yaşadığı ülkede hakim olan kötü sağlık ve eğitim riskleri göz önünde bulundurularak 18 yaşına geldiğinde biriktirmiş olması beklenen insan sermayesi miktarını ölçmektedir. Endeks, her bir ülkenin, bugün doğan bir çocuk için tam sağlık ve eğitim sınırına olan uzaklığını ölçmektedir. Ölçümde aşağıdaki bileşenler dikkate alınmaktadır:
o Hayatta kalma – Bugün doğan bir çocuk okul çağına kadar hayatta kalabilecek mi?
o Okul – Ne kadar uzunlukta bir eğitim süreci tamamlayacaklar ve ne kadar öğrenecekler?
o Sağlık – okulu sağlıklı ve gelecekteki öğrenme deneyimlerine / yetişkin olarak çalışmaya hazır bir şekilde tamamlayabilecekler mi?
İnsan Sermayesi Endeksi (HCI) bugün doğan bir çocuğun gelecekteki bir çalışan olarak üretkenliğini, tam sağlık ve kaliteli bir eğitim düzeyi ile sahip olacağı üretkenlik ile sıfırdan bire (bir mümkün olan en iyi puandır) kadar olan bir ölçek üzerinde karşılaştırmaktadır. örneğin 0,5’lik bir ülke puanı bireylerin -ve bir bütün olarak ülkenin - gelecekteki ekonomik potansiyellerinin yarısından vazgeçtikleri anlamına gelmektedir. Elli yıllık bir dönem için hesaplandığında, bu derin ekonomik kayıplara dönüşmektedir: GSYH artışında yıllık yüzde 1,4’lük bir kayıp.
Endeks, gelecek nesillerdeki çalışanların potansiyel üretkenliği ile karşılaştırıldığında her ülkeyi şu anda bulunduğu yere göre sıralamaktadır. Azerbaycan, Ekvador, Meksika ve Tayland gibi ülkelerde bugün doğan çocuklar, tam eğitim ve sağlık düzeyine ulaşmaları halinde gelecekte çalışanlar olarak bugüne göre yüzde 40 daha üretken olacaktır. Fas, El Salvador, Tunus ve Kenya gibi ülkelerde ise yüzde 50 daha üretken olacaktır.
Endekste yer alan 157 ülkeden 126’sı için cinsiyet bazında ayrıştırılmış veriler mevcuttur. Bu ülkeler için, hem kız hem de erkek çocuklarının insan sermayesi halen potansiyel insan sermayesi birikimi sınırından oldukça uzaktır. Çoğu ülkede, hem kız hem de erkek çocuklarının insan sermayesi sınırına olan uzaklığı, erkek ve kız çocukları arasındaki farktan daha büyüktür.
Kanıtlar ilerleme kaydetmenin mümkün olduğunu göstermektedir. Polonya 1990 ile 2015 yılları arasında eğitim reformları uygulamış ve OECD ülkeleri arasında PISA puanlarında en hızlı iyileşme kaydeden ülkelerden birisi olmuştur. Vietnam kısa süre önce OECD ülkelerinin ortalama PISA puanını geçmiştir. Malawi yirmi yıldan kısa süre içerisinde büyüme geriliği oranını neredeyse 20 puan kadar düşürebilmiştir. Ancak endeks yapılması gereken daha çok şey olduğunu göstermektedir.
Söz konusu Endeks, Dünya Bankası Grubu’nun insan sermayesini kapsayıcı büyümenin bir sürükleyici etkeni olarak kabul eden İnsan Sermayesi Projesinin bir parçasını oluşturmaktadır. İnsan Sermayesi Projesi söz konusu endekse ek olarak insan sermayesi araştırmalarını ve ölçümlerini güçlendirmeye ve ülkelerin insan sermayesi sonuçlarında kaydettikleri ilerlemeleri hızlandırmalarını desteklemeye yönelik bir program içermektedir.
Çok çeşitli bölgelerde ve gelir düzeylerinden yaklaşık 28 ülke* projeye katılma konusunda önceden ilgi beyan etmiştir ve hükümetleri bünyesinde Dünya Bankası Grubu ile çalışmak üzere iletişim sorumluları belirlemişlerdir. Bu ülkeler, ilgili bakanlıklar arasında insan sermayesine ilişkin politika diyalogunun arttırılması ve her ülkenin kendi kalkınma planına dayalı olarak insan sermayesinde kaydedilen ilerlemeye hız verilmesi için gerekli ulusal önceliklerin belirlenmesi amacıyla çalışmalara başlamıştır.
İnsan sermayesi endeksi, yakında yayınlanacak olan ve gelecekteki işler için hazırlanmak amacıyla insan sermayesine yatırım yapmanın önemi üzerinde odaklanan “İşin Doğasını Değiştirmek” başlıklı Dünya Kalkınma Raporu – 2019’da yer alacaktır.
* Projeye katılmayı ilk kabul eden 28 ülke: Ermenistan, Bhutan, Kosta Rika, Mısır, Etiyopya, Gürcistan, Endonezya, Irak, Ürdün, Kenya, Kuveyt, Lesotho, Lübnan, Malawi, Fas, Pakistan, Papua yeni Gine, Peru, Filipinler, Polonya, Ruanda, Suudi Arabistan, Senegal, Sierra Leone, Tunus, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Özbekistan
