7 Kasım 2013 – Dünya Bankası tarafından yayınlanan “Tekrar İşe Koyulmak: Avrupa ve Orta Asya’da İstihdam ile Büyümek” başlıklı yeni bir rapora göre, Avrupa ve Orta Asya’daki ülkelerin bir yandan ekonomilerini büyütebilmeleri ve aynı zamanda daha fazla ve daha iyi işler yaratabilmeleri için birden fazla sektörü kapsayan ve geleneksel işgücü piyasası önlemlerinin ve düzenleme reformlarının ötesine geçen politika değişiklikleri uygulamaları gerekiyor.
İşler insanların yaşamlarında merkezi bir rol oynamaktadır ve bölgenin Dünya Bankası Grubu için kilit bir hedef olan ortak refah hedefine ulaşabilmesi için büyük önem taşımaktadır. Dünyanın diğer bölgeleri gibi Avrupa ve Orta Asya (ECA) bölgesi de 2008 ekonomik krizinden etkilenmiştir. Birçok ülkede istihdam oranları ve ücretler önemli ölçüde düşmüştür ve yeterince hızlı bir şekilde toparlanamamıştır.
Peki bölgede daha fazla ve daha iyi işler yaratabilmek için neler yapılabilir? Raporda aşağıdaki öneriler sunuluyor:
- Özel sektör öncülüğünde istihdam yaratmanın sağlanması: Tüm şirketlerin sadece yüzde 10-15 kadarı 2008 krizi öncesinde bölgede yaratılan net istihdamın üçte ikiden fazlasını oluşturuyordu. Bu durum, mevcut şirketler arasında istihdam artışını destekleyen ve yeni şirketlerin ortaya çıkarak başarılı olmasını veya başarısız olacaksa bunun hızlı ve düşük maliyetli bir şekilde gerçekleşmesini teşvik edecek politika değişikliklerine ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Bunu sağlamanın bazı yolları arasında rekabetin, mülk tescilinin, vergilendirmenin ve altyapının iyileştirilmesine yönelik reformların devam ettirilmesi yer almaktadır.
- İşçilerin doğru becerileri edinmelerine yardımcı olunması: Şirketler günümüzde bilişsel ve “yumuşak” beceriler üzerinde rutin ve manüel becerilere göre daha fazla odaklanmaktadır. Ancak uluslararası standart testlere göre, bölgedeki 15 yaş grubu her 5 çocuktan 1’i fonksiyonel olarak okuryazar değildir –yani aldıkları eğitim şirketlerin talep ettiği temel bilişsel becerileri bu çocuklara kazandırmamıştır. Erken çocukluk eğitimi politikalarının geliştirilmesi, kaliteli okul öncesi eğitimin ve temel eğitimin yaygınlaştırılması, genişleyen yüksek öğretimde kalite güvencesinin sağlanması, piyasa başarısızlıklarının giderilmesi ve daha fazla iş başında eğitim için teşviklerin sağlanması gibi adımlar bu bağlamda yararlı olabilir.
- Vergi ve sosyal koruma sistemlerinde istihdamı caydırıcı etkenlerin ortadan kaldırılması: Ortalama olarak, gelir vergileri ve sosyal güvenlik primleri bölgedeki işgücü maliyetlerinin yüzde 37’ini oluşturuyor. Ayrıca, mevcut emeklilik sistemleri genellikle erken emekliliği teşvik ediyor ve bu durum bölgede çalışma çağındaki inaktif bireylerin sayısını arttırıyor. Rapora göre, özellikle düşük gelirli işçiler için olmak üzere işgücü vergilerinin düşürülmesi, akıllı güvenlik ağlarının geliştirilmesi ve temel emeklilik reformlarının gerçekleştirilmesi, daha fazla insanın işgücüne katılmasında ve daha uzun bir iş hayatına sahip olmasında büyük önem taşımaktadır.
- Kadınlar, azınlıklar, gençler ve yaşlı işçiler için istihdamın önündeki engellerin kaldırılması: İşgücü piyasasının dışında başka engeller de mevcuttur –örneğin çocuk veya yaşlı bakım seçeneklerinin olmayışı, esnek çalışma düzenlemelerinin sınırlı olması, ve kadınlar, gençler ve yaşlı işçiler arasında ekonomik fırsatlara erişimi kısıtlayan diğer sosyal normlar. Uygun çocuk ve yaşlı bakım seçeneklerinin sunulması ve çalışma programlarında esnekliğin sağlanması yoluyla bu engellerin etkilerinin ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesi daha fazla ,insanın işgücüne katılmasına yardımcı olacaktır.
- İç göçün önündeki engellerin kaldırılması: İnsanlar ülkeler arasında göç edebilirken, özellikle yaşı daha yüksek olanlar için olmak üzere ülke içinde hareketlilik düzeyleri düşüktür. İç göçü arttırarak insanların daha fazla istihdam yaratma potansiyeli olan yerlere ulaşmasını sağlayacak önlemler arasında konut ve kredi piyasalarının gelişiminin desteklenmesi; sosyalist dönemden miras kalan idari ikamet zorunluluklarının kaldırılması; sosyal yardımların taşınabilir hale getirilmesi ve temel hizmetlerin her yerde erişilebilir hale getirilmesi yer almaktadır.
Bölge genelinde ekonomik büyüme ve aynı zamanda pozitif ve sürdürülebilir istihdam yaratma için, bu önlemlerin yanında iş ortamının iyileştirilmesi, işgücü piyasalarının daha rekabetçi hale getirilmesi, kamu sektörünün modernizasyonu, finansal gelişmenin gözden geçirilmesi ve küresel piyasalar ile daha iyi entegrasyonun sağlanması gerekmektedir.
