Bu rapor, hem çocukların erken gelişimine faydalı olacak hem de annelerin ekonomik fırsatlara erişimine ve işgücüne katılımına katkıda bulunacak şekilde kaliteli ve ekonomik çocuk bakım hizmetlerine erişimi arttırmanın önündeki kilit engelleri ve fırsatları tespit etme amacıyla, Türkiye’de çocuk bakım hizmetlerindeki mevcut arz ve talep durumunu değerlendirmektedir.
Çalışma, seçilen illerdeki 603 kamu ve özel sektör çocuk bakım hizmeti sağlayıcısından oluşan bir örneklem için kalite, ekonomiklik ve erişilebilirlik boyutlarına odaklanmaktadır. Bu iller kadınların işgücüne katılımı ve mevcut çocuk bakım kapasitesi bakımlarından ülke genelindeki farklı il türlerini temsil etmektedir. Aynı illerde, çocuk bakım hizmetlerine olan talep 0-6 yaş arası çocuğu olan; çalışan ve çalışmayan anneler ile değerlendirilmiştir.
Bu raporda sunulan analiz çocuk bakım hizmetlerinin mevcut kullanım durumunun söz konusu hizmetlere talep olmadığı şekilde yorumlanamayacağını, daha ziyade mevcut maliyet ve fiyat-kalite düzeylerindeki hizmetlere talep olmadığı şeklinde yorumlanabileceğini göstermektedir. Çalışan annelerin ihtiyaçlarına cevap veren hizmetler hem daha az yaygındır, hem de ortalama bir hanehalkının ödemek isteyeceği ve ödeyebileceği fiyatlar ile karşılaştırıldığında daha maliyetlidir.
Özellikle eğitim düzeyi düşük kadınlar olmak üzere kadınların çoğu için, kazançlar ile bakım maliyeti arasındaki fark işgücüne katılmayı haklı çıkarmak için çok düşüktür ve bu kadınların bakım hizmetleri için ödemek isteyebilecekleri tutar kreş ve anaokulu hizmetlerinin mevcut ortalama fiyatını karşılamamaktadır.
Bu raporda yer alan analiz çocuk bakım hizmetleri arz ve talebi arasında mevcudiyet, fiyat ve kalite beklentileri bakımından bir uyumsuzluk olduğuna dair kanıtlar ortaya koymaktadır. Bu durumun başlıca sebepleri ise kamu hizmet sunumunun yetersizliği, finansman kısıtlamaları karşısında örtülü talebi karşılamaya yönelik finansal desteğin yetersizliği ile özellikle özel kurumlara uygulanan sıkı düzenlemeler ve yüksek standartlardır.
Çocuk bakım hizmetlerinin hem arzını hem de ulaşılabilirliğini hedefleyen ve aynı zamanda özellikle işgücü piyasasına katılma potansiyeli olan kadınlar için olmak üzere talep tarafında bu hizmetlerin daha ekonomik olmasını sağlayan kapsamlı politikaların yüksek bir istihdam etkisi yaratması ve aynı zamanda Türkiye’deki çocukların erken çocukluk gelişimi için yararlı olması beklenmektedir.
