Wzrost produktywności związany z szybszym wdrażaniem technologii, reformami rynku pracy oraz inteligentną strategią przemysłową współgrającą z zielonymi ambicjami będzie kluczowym czynnikiem determinującym konkurencyjność polskiej gospodarki – to wnioski z najnowszego raportu Banku Światowego o Polsce. Wzrost ten musi być połączony z szerszym włączeniem społecznym i jest szczególnie ważny w kontekście wyzwań takich jak mniej korzystne otoczenie międzynarodowe, starzejące się społeczeństwo i koszty opóźnionej dekarbonizacji.
Według najnowszego raportu Systematic Country Diagnostic Update – Reaching the Last Mile of Convergence, wzrost produktywności jest warunkiem koniecznym do utrzymania bezprecedensowego wzrostu gospodarczego, którego Polska doświadczyła po roku 1989. Większa efektywność produkcji, rynku pracy oraz krajowych rynków finansowych jest potrzebna, by zintegrować polską gospodarkę z nowymi regionalnymi i globalnymi łańcuchami wartości oraz zrównoważyć koszty dekarbonizacji i koniec dywidendy edukacyjnej, a także spodziewane kurczenie się zasobu pracowników.
Stworzenie silnych fundamentów państwa dobrobytu nie będzie możliwe bez działań na rzecz włączenia społecznego, w tym zwiększenia wskaźnika uczestnictwa w rynku pracy, poprawy skuteczności systemu zabezpieczenia społecznego czy zapewnienia sprawiedliwej transformacji regionów węglowych.
Przyspieszenie wzrostu produktywności przy dbałości o włączenie społeczne będzie wymagało postępów w sześciu kluczowych obszarach: innowacji, edukacji, skuteczności rynków, infrastruktury, ochrony społecznej, a także jakości instytucji, wskazuje raport Banku Światowego.
“Zwiększanie produktywności jest konieczne, aby Polska mogła z korzyścią dla swoich obywateli stawić czoła zachodzącym procesom transformacji oraz niekorzystnym trendom demograficznym,” mówi Ary NaÏm, Przedstawiciel Grupy Banku Światowego na Polskę. “Osiągnięcie tego celu będzie wymagało bardziej elastycznych regulacji, innowacji ze strony firm, szybszego i powszechniejszego wdrażania najnowszych technologii oraz znaczących inwestycji w badania i rozwój. Pomóc mogą w tym mocniej rozwinięte rynki kapitałowe oraz więcej inwestycji w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Co ważne, trwały postęp nie będzie możliwe bez zapewnienia równości szans i skutecznych sieci zabezpieczenia społecznego. Polska ma szansę wznieść się na nowy poziom wzrostu produktywności i konwergencji z bogatszymi krajami UE bez pozostawiania nikogo w tyle.”
Inwestycje w polski system edukacji i rynek pracy będą niezbędne do osiągnięcia wzrostu produktywności i zwiększenia odporności gospodarstw domowych w obliczu coraz bardziej dynamicznych zmian na rynku pracy.
Pracownicy muszą nadążać za zmianami technologicznymi, co będzie wymagało wdrożenia polityk wspierających edukację dorosłych oraz systemy szkoleń, które pozwolą pracownikom i absolwentom sprawnie poruszać się w środowisku zmiennego popytu na umiejętności. Polityki wspierające uczestnictwo w rynku pracy, w tym uczestnictwo kobiet i grup wykluczonych, oraz wydłużające okres aktywności zawodowej mogą złagodzić presję demograficzną na rynku pracy przy jednoczesnym wsparciu włączenia społecznego oraz zmniejszaniu ryzyka ubóstwa osób starszych. Poprawa jakości podstawowej edukacji, która wyraźnie spadła od 2016 roku, wyposaży dzieci w Polsce w podstawowe umiejętności potrzebne na rynku pracy jutra, przyczyniając się zarówno do mobilności społecznej, jak i długoterminowego wzrostu. Z kolei rozwiązanie problemów mieszkaniowych, zwłaszcza w segmencie przystępnego cenowo najmu, może usunąć bariery dla mobilności geograficznej i zwiększyć dostępność rynków pracy w dynamicznych obszarach miejskich.
Raport Systematic Country Diagnostic (SCD) wskazuje na szanse, które pozwolą dokonać konwergencji polskiej gospodarki ze średnimi poziomami dochodu UE przy utrzymaniu zrównoważonego rozwoju środowiskowego, społecznego i pozycji fiskalnej.
Najnowsza edycja raportu SCD analizuje postępy Polski od 2017 roku i poprzedniej edycji raportu. Autorzy zwracają uwagę na postępującą konwergencję do krajów Unii Europejskiej, wspieraną przez integrację regionalną, akumulację kapitału ludzkiego oraz wzrost produktywności napędzany przez dynamiczny sektor prywatny, który pomógł wzmocnić pozycję Polski w kluczowych globalnych łańcuchach wartości, takich jak e-mobilność. Raport wskazuje również obszary wymagające poprawy, takie jak jakość instytucji, utrzymująca się wysoka intensywność węglowa gospodarki oraz luki w systemie ochrony socjalnej.
Grupa Banku Światowego
Wizją Grupy Banku Światowego jest świat wolny od ubóstwa na planecie nadającej się do życia. Grupa Banku Światowego jest obecna w ponad 100 krajach. Oferuje finansowanie, doradztwo i innowacyjne rozwiązania, które poprawiają jakość życia poprzez tworzenie miejsc pracy, wzmacnianie wzrostu gospodarczego i reagowanie na najpilniejsze wyzwania rozwojowe na świecie. Grupa Banku Światowego jest jednym z wiodących dostawców finansowania i wiedzy dla krajów rozwijających się. W jej skład wchodzi Bank Światowy, w tym Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD) oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA); Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC); Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycyjnych (MIGA); oraz Międzynarodowe Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID). Więcej informacji: www.worldbank.org, www.miga.org i www.ifc.org.
