واشنگتن، ۷ اپریل ۲۰۲۲ ـــ بانک جهانی امروز یافته های یک سروی سکتور خصوصی را نشر کرد که تأثیرات بحران سیاسی ماه آگست سال ۲۰۲۱ بالای شرکت های خصوصی و بازار کار در افغانستان را ارزیابی می کند. این سروی که در ماه های اکتوبر و نومبر سال ۲۰۲۱ انجام شده است، نشان می دهد که فعالیت های اقتصادی به طور قابل توجه متأثر شده و سکتور خصوصی صدمه شدید دیده است.
بر اساس یافته های این سروی اکثر شرکت های که در این سروی سهم گرفته اند با افت شدید تقاضا برای محصولات و خدمات شان از سوی مستهلکان مواجه بوده و مجبور شده اند تا فعالیت های شان را کاهش داده، از سرمایه گزاری خویش بکاهند و تعداد کارمندان شان را تقیل دهند.
یافته های کلیدی سروی:
تأثیرات کُلی:
- گزارش شده است که از هر سه شرکت سروی شده یکی آن از ماه اگست ۲۰۲۱ به این سو فعالیت های خود را به طور مؤقت متوقف ساخته است، در این حال آن‌‌هایی که به فعالیت خود ادامه داده اند از نیاز به عیار کردن میزان فعالیت شان به منظور هماهنگی با سطح رو به کاهش تقاضا صحبت کرده اند.
- تشبثات کوچک صدمه شدید تری دیده اند چنانچه ۳۸ درصد از شرکت های کوچک سروی شده به طور مؤقت مسدود شده اند که در مقایسه با شرکت های متوسط که ۲۵ درصد آن و شرکت‌های بزرگ که ۳۵ درصد آن از فعالیت باز مانده اند، فیصدی بیشتری را نشان می‌دهد.
- شرکت‌های که مالکان آن زنان استند در مقابل تأثیرات منفی این بحران سیاسی بیشتر آسیب پذیر اند. از جمله شرکت های که ملکیت زنان اند و در این سروی سهم گرفته اند، ۴۲ درصد آن به طور موقت مسدود شده اند، در حالی که این رقم برای شرکت های که مالکان شان مردان استند ۲۶ درصد است.
- ۸۲ درصد تمام شرکت هایی که در این سروی اشتراک کرده اند، از کاهش تقاضا گزارش داده اند – این رقم با کاهش درآمد خانوار و توان رو به کاهش خرید که با یافته های سروی نظارت از رفاه افغانستان که اخیراً منتشر شد، نیز همخوانی دارد.
- به نظر میرسد که تجارت محصولات زراعتی، عمده فروشی ها و پرچون فروشی ها در مقابل این تکان ها مقاومت بیشتر داشته اند چنانچه بیشتر از۸۰ در صد شرکت های سروی شده در این سکتور، کُلاً یا قسماً فعال باقی مانده اند.
از دست دادن کار:
- شرکت های سروی شده همه سکتورها از هر نوع (کوچک، متوسط، و بزرگ) شغل‌ها را تنقیص داده و به طور متوسط بیشتر از نصف کارمندان خود را منفک کرده اند.
- کارمندان در شرکت های سروی شده به طور کُلی در مقایسه با کارمندان مرد بیشتر با از دست دادن شغل مواجه شده اند. از ماه آگست سال ۲۰۲۱ به این سو سه بر چهار حصه زنان شاغل در شرکت های سروی شده اخراج شده اند.
دسترسی به منابع:
- تولیدات داخلی به دلیل مسدود بودن شرکت های تامین کننده، از هم گسیختن زنجیره تأمیناتی، و تورم قیم، قیمت تر و کمیاب تر شده است.
- دسترسی به مواد وارداتی به علت بسته بودن سرحدات، کمبود دسترسی به اسعار خارجی، و افزایش قیمت مواد دشوارتر شده است.
تادیات و انتقالات تجارتی:
- محدود شدن فعالیت بانک ها اتکا بر انتقال پول نقد و انتقال غیر رسمی پول (سیستم حواله) را بیشتر ساخته است.
- کاهش سیالیت پول در سکتور بانکداری و عدم دسترسی به حسابات بانکی و/ یا خدمات پرداخت پول بالای انتقالات داخلی تأثیر منفی بر جا گذاشته است.
امنیت و تادیات غیر رسمی:
- تقریباً سه بر پنج حصه شرکت های سروی شده که مالکان آن مردان اند، گزارش داده اند که وضعیت امنیتی در شهرها بهبود یافته است، حال آن که دو بر سه حصه از شرکت هایی که ملکیت خانم ها اند گفته اند که امنیت بدتر شده است.
- شرکت‌های سروی شده از کاهش در تادیات غیر رسمی برای خدمات حکومتی در مقایسه با زمان قبل از آگست ۲۰۲۱ گزارش داده اند. اکثر شرکت‌های که به سوالات سروی پاسخ داده اند، خاطر نشان کردند که از ایشان پرداخت‌های غیر رسمی در بخش‌های خانه پری فورم مالیات، تصفیه گمرکی، یا تفتیش تجارت مطالبه نشده است.
عدم اطمینان از آینده:
- اکثر شرکت‌ها در قسمت تصمیم گیری در مورد فعالیت ها و سرمایه گزاری های آینده شان رویکرد «انتظار و نظارت از وضعیت» را اختیار کرده اند.
- بعضی از شرکت‌ها پیش بینی می‌کنند که بیشتر از پیش منقبض و کوچکتر خواهند شد و حتی شاید از بازار بیرون شوند.
